1.
Mới
đi gặp phó tổng giám đốc một nhà xuất bản. Cuối buổi, anh cầm quyển sách của
mình viết, (do một người bạn chung tặng, thiệt sự mình không hề có ý tưởng tặng
sách hay promote gì cho sách khi gặp anh), anh nói với mình: Cảm ơn em, anh sẽ
đọc và theo dõi em, xem em sẽ đi đến đâu.
Tự
nhiên câu nói như lời chào cuối buổi gặp làm mình suy nghĩ ghê gớm. Nó dính vào
đầu mình và làm mình băn khoăn suy nghĩ. Ừ, rồi mình sẽ đi đến đâu với nghiệp
viết này đây? Anh hơn mình 8 tuổi, không quá nhiều. Và anh đang làm phó giám đốc
một nhà xuất bản lớn. Còn mình, 8 năm sau mình sẽ ở đâu?
Mình
không hề nghi ngờ gì rằng 8 năm sau, nếu mình tiếp tục viết đều đặn, sẽ có một
lượng độc giả lớn. Lúc đó việc trở thành một trong những tác giả được yêu thích
nhất hay những danh hiệu tương tự như vậy không phải là không thể. Mình tin như
vậy. Nhưng thực sự nghĩ tới những tên tuổi tác giả đang hot nhất thị trường hiện
nay, và nghĩ mình đạt được điều đó, vẫn không làm mình thấy thỏa mãn. Trở thành
một người nổi nhất trong nghề, bất kể là lĩnh vực gì, đòi hỏi bạn phải tốn khá
nhiều công sức vào việc quảng bá thương hiệu cá nhân, không loại trừ việc làm
những chiêu trò này khác để vươn lên và giữ vững ngôi vị số 1. Và việc quá nổi
tiếng, quá phổ biến không phải là không có những bất lợi của nó. Nổi tiếng nhất
cũng hơi đồng nghĩa với từ "thị trường", nhạc thị trường, văn chương thị
trường.
Tuy
vậy, nếu bạn làm người viết mà không ai biết đến bạn, thì không thể gọi là thành
công. Dù sao thì người đánh giá công bằng nhất vẫn là khách hàng, trong nghề
viết thì là độc giả. Độc giả sẽ đánh giá chất lượng tác phẩm của bạn. Và được
nhiều độc giả biết đến và yêu mến là một trong những tiêu chí đánh giá thành
công của bạn.
Vậy
thì mình sẽ ở đâu đây? Giữa việc được nhiều độc giả yêu thích, có sách bán chạy
hàng best seller, và việc theo đuổi chuyên sâu vào một số đề tài chuyên môn mình
hứng thú nhưng không nhiều người quan tâm, và do vậy không có nhiều thành công
về mặt thương mại và không có mấy tên tuổi.
Và
sau khi suy tư ngẫm nghĩ mình đã tìm ra được con đường của mình. 8 năm sau không
phải là một khoảng thời gian ngắn. Đã quyết định theo đuổi ngành viết lâu dài,
phải có thành công nhất định về mặt thương mại cho một số tác phẩm. Bên cạnh đó
thì cũng phải sản xuất ra được những tác phẩm được đánh giá cao về mặt chuyên
môn. Từ câu nói vu vơ của anh đó, mình đột nhiên hình dung được con người mình
của 8 năm sau. Hoàn thành khóa học creative writing và chia sẻ niềm đam mê viết
lách với nhiều người khác nữa. Tác phẩm ra đều đặn, tùy vào từng mục đích mà
hướng đến số đông hay số ít. Nhưng điều quan trọng là với bất kỳ tác phẩm nào,
cũng phải hài lòng với bản thân mình trước khi cho nó ra đời. Cảm giác thỏa mãn
của bản thân và tiêu chuẩn của chính mình về chất lượng bản thảo quan trọng hơn
bất kỳ nhận xét hay tiêu chuẩn nào của ai khác.
Người
trẻ thường không biết làm gì trong đời. Đơn giản bởi vì họ không xác định được
mục tiêu rõ ràng. Không có mục tiêu thì làm sao có thể biết hướng nào để đi. Có
mục tiêu rõ mới biết xây dựng kỷ luật bản thân, thay đổi thói quen dựa vào mục
tiêu đó. Giả sử muốn dậy sớm nhưng dậy sớm để làm gì. Muốn đọc sách nhưng đọc
sách về đề tài gì. Muốn tham gia vào nhiều hoạt động hơn nhưng hoạt động gì. Từ
việc xác định được hình mẫu, được con người mình muốn trở thành, ta sẽ xoay
quanh được tất cả những thứ khác trong cuộc sống của mình theo đó để làm việc
hướng tới mục đích mình muốn, từ đó tạo dựng cuộc đời như mơ ước.
2.
Trong
lúc tìm kiếm tài liệu, tình cờ mình đọc được một số bài viết nhỏ của một người
quen. Lần trước gặp gỡ và trò chuyện, rồi cùng làm việc chung 1 chương trình,
thấy anh này là người khá giỏi, nhưng có vẻ hơi thiếu chiều sâu, thiếu một cái
gì đó để mình có thể liên kết được với ảnh. Nhưng bây giờ đọc chỉ một số câu
chuyện nhỏ mà anh này viết, thấy hoàn toàn ngược lại. Đọc mấy câu chuyện của ảnh
thấy khá xúc động, và vui. Tự nhiên quay sang có cảm tình với ảnh.
Rõ
ràng người ta thường tự hào với bản thân về khả năng nhìn nhận con người, về khả
năng đánh giá, về trực giác hay ấn tượng ban đầu. Nhưng người ta đôi khi cũng
sai bét.
Càng
ngày mình càng nhận thấy là thật khó để đánh giá một con người. Những tiếp xúc
thông thường với các tình huống thường ngày không giúp được ta khám phá được sự
phức tạp và những tầng lớp tính cách suy nghĩ của một người. Con người là động
vật cao cấp phức tạp, tốt xấu trộn lẫn. Đừng để những nhãn dán làm bạn bị phân
tâm. Đừng cố phân loại con người. Đó là một việc bất khả.
Ví
dụ, một người rất tốt bụng, rất trong sáng, rất dễ thương tử tế tất cả các thể
loại, nhưng bạn phát hiện ra họ có một hệ thống niềm tin lệch lạc. Vậy họ rốt
cuộc là người tốt hay xấu, hay nói cách khác, có nên hang out với họ nữa không?
Hay những người nhìn rất cực đoan rất nóng tính khó chịu nhưng họ làm mọi thứ vì
lòng tốt, thì sao? Hay những người có khả năng lãnh đạo, có charisma tuyệt vời,
thu hút lôi cuốn và kỹ năng nói chuyện không chê vào đâu được và bạn thực sự có
cảm tình. Nhưng bạn tình cờ thấy những cách thể hiện của họ đều là do kỹ năng cả
chứ không xuất phát từ tấm lòng chân thực, hoặc những điều họ làm đều là có tính
toán, thì sao? Aaaa đau cả đầu. Mình đã từng gặp tất cả những tình huống như
vậy. Cứ ngỡ rằng mình có khả năng hiểu được con người, rằng óc quan sát của mình
cũng rất sắc sảo nhạy bén, rằng trực giá mình rất tốt. Nhưng rốt cuộc lại là mọi
việc mọi người không như mắt mình thấy.
Phức
tạp hỉ.
